-
1 σπειρω
(fut. σπερῶ, aor. ἔσπειρα, ион. impf. iter. σπείρεσκον; pass.: aor. 2 ἐσπάρην с ᾰ, pf. ἔσπαρμαι)1) сеять или сажать(στάχυν Eur.; σῖτον Her.)
καρπόν, ὧν ἔσπειρε, θερίζειν погов. Plat. — собирать плоды того, что сеял;σ. εἰς πέτρας τε καὴ λίθους Plat., тж. σ. κατὰ πέτρων погов. Luc. — сеять на камне ( о бесплодных усилиях)2) засевать, обсеменять(ἄρουραν Hes.; γῆν Her.)
ἥ σπειρομένη Αἴγυπτος Her. — пригодная для земледелия часть Египта3) оплодотворять(τέκνων ἄλοκα Eur.)
4) производить на свет, (по)рождать(παῖδας Soph.)
5) рассеивать, разбрасывать, рассыпать(τὸν χρυσὸν ἀπὸ τοῦ τείχεος Her.; ἔγχη ἔσπαρται πέδῳ Eur.)
ἐσπάρησαν κατὰ τέν ἄλλην Ἑλλάδα Thuc. — (часть эгинцев) рассеялась по остальной Греции6) наливать, поливать(δρόσον ἐκ τευχέων Eur.)
7) распространять(βάξιν ἐς πᾶσαν πόλιν Soph.)
ὡς ὅ πλεῖστος ἔσπαρται λόγος Arph. — согласно наиболее распространенной версии8) расточатьσ. ἄθυτα σπέρματα Plat. — расточать неосвященное (законом) семя, т.е. приживать внебрачных детей
-
2 σπείρω
σπείρω, fut. σπερῶ, aor. ἔσπειρα, perf. pass. ἔσπαρμαι, aor. pass. ἐσπάρην, – säen, Saamen ausstreuen, Hes. O. 393 Sc. 399; – übertr., von Menschen; μὴ πρὸς ἁγνὰν σπείρας ἄρουραν, Aesch. Spt. 736; μὴ σπεῖρε τέκνων ἄλοκα, Eur. Phoen. 18; – σῖτον, Her. 3, 100. 4, 17; Δήμητρος στάχυν, Eur. Cycl. 121; Bacch. 264; ὃν καρπὸν ἔσπειρε, Plat. Phaedr. 260 d; σπαρέντων ποτὲ ὀδόντων, Legg. II, 663 e; – auch besäen, νειόν, Hes. O. 465; πεδιάδα, Her. 9, 122; ὃς τὴν ἀρίστην Χεῤῥονησίαν πλάκα σπείρει, Eur. Hec. 9, vgl. Heracl. 840; und übertr., τινὰ καινοτάταις διανοίαις, Ar. Vesp. 1044; dah. sprichwörtlich von fruchtlosen Bemühungen πόντον σπείρειν, das Meer besäen, Theogn. 106; auch εἰς ὕδωρ u. ἐν ὕδατι σπείρειν. – Ueberh. zeugen, erzeugen; παῖδας, οὓς κεῖνός ποτε σπείρων μόνον προςεῖδε, Soph. Trach. 33; Ἀτρέα, ὃς αὖ σ' ἔσπειρε, Ai. 1272; ὅϑεν περ αὐτὸς ἐσπάρη, O. R. 1498; βρότειον σπεῖραι γένος, Eur. Hipp. 618, ἵνα ὡς πλεῖστοι τῶν παίδων ἐκ τῶν τοιούτων σπείρωνται, Plat. Rep. V, 460 b. – Ausstreuen, verbreiten; μὴ σπείρῃ ματαίαν βάξιν εἰς πᾶσαν πόλιν, Soph. El. 632; ὡς ὁ πλεῖστος ἔσπαρται λόγος, Ar. Ran. 1204; τὸν χρυσὸν καὶ τὸν ἄργυρον ἐς τὸν Στρυμόνα, Her. 7, 107; – im pass., zerstreu't werden, sich zerstreuen; ἐσπάρησαν κατὰ τὴν ἄλλην Ἑλλάδα, Thuc. 2, 27; ἐς ἁρπαγήν, sich zerstreuen, Xen. Hell. 3, 4, 22; Folgde; auch von flüssigen Dingen, sprengen, spritzen; φλόγα, sprühen, Arist. poet. 13.